Αναζητώντας τη συνταγή αντιμετώπισης της κρίσης
Εκτύπωση
Συντάχθηκε απο τον/την Administrator
Σάββατο, 24 Μάρτιος 2012 17:55

Αναζητώντας τη συνταγή αντιμετώπισης της κρίσης


Οσο η ύφεση αποτυπώνει τις απώλειές της στην ελληνική οικονομία και κοινωνία τόσο διευρύνεται συνεχώς ο όγκος των πολιτών που διερωτάται, γιατί η ύφεση έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις και κυρίως ποια είναι η ιδανική συνταγή αντιμετώπισης των καταστάσεων που διαλύουν τον κοινωνικό και επιχειρηματικό ιστό της χώρας.
Εκ του αποτελέσματος, η συνταγή αντιμετώπισης της κρίσης αποδεικνύεται τουλάχιστον ατυχής.

 


Ακόμη και οι δυσμενέστερες προβλέψεις για το ποσοστό συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας υπερκαλύπτονται από την πραγματικότητα.
Για παράδειγμα, η αρχική πρόβλεψη για τη μείωση του ΑΕΠ κατά το 2011 ήταν 3,8%, η συμπληρωματική ήταν 5,5%, ενώ πραγματικά θα ξεπεράσει το 6,8%.
Η μεγαλύτερη της αναμενόμενης μείωση των δραστηριοτήτων είναι σαφές πλέον ότι οφείλεται στις πολιτικές που υιοθετήθηκαν στα πλαίσια του μνημονίου για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής εκτροπής.
Ποια όμως είναι η ιδανική πολιτική εξόδου από την κρίση που βιώνουμε και κυρίως εάν αυτή δεν υπάρχει, ποια είναι αυτή η πολιτική που μπορεί να έχει τις μικρότερες βραχυχρόνιες επιδράσεις στην ανάπτυξη, στην απασχόληση, στην επιχειρηματικότητα;
Ιδανική ή απόλυτη συνταγή δεν υπάρχει, αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό εάν θέλουμε επιτέλους να δούμε την πραγματικότητα με υγιή τρόπο.
Εάν υπήρχε θα είχε εφαρμοστεί, εάν όχι από εμάς τους Ελληνες, τότε από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, αφού η κρίση δεν είναι ελληνικό κουσούρι.
Αρα το ζητούμενο είναι η ιδανική προσέγγιση με μέσα που ταιριάζουν στα προβλήματα και στη φυσιογνωμία της ελληνικής οικονομίας.
Δηλαδή το ζητούμενο είναι η δημοσιονομική προσαρμογή να έχει τις μικρότερες αρνητικές βραχυχρόνιες επιδράσεις στην οικονομική δραστηριότητα.
Είναι επομένως κρίσιμος παράγοντας η σχέση των δημοσιονομικών μέτρων και της οικονομικής δραστηριότητας, μία σχέση ιδιαίτερα πολύπλοκη και άρα μία σχέση γρίφος για τους σχεδιαστές της οικονομικής πολιτικής.
Χρησιμοποιούμε τη λέξη γρίφος ή πολλές φόρες τη λέξη μυστήριο διότι σε πλείστες των περιπτώσεων η δημοσιονομική επέκταση ή αντίθετα η δημοσιονομική συστολή δεν δημιουργεί τα αντίστοιχα και αναμενόμενα υπόβαθρα.
Να θυμίσουμε τι συνέβη το 2009, κατά το πρώτο ουσιαστικά έτος ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, όπου η δημοσιονομική επέκταση όχι μόνο δεν ανέτρεψε τα υφεσιακά δεδομένα αλλά όπως καταγράφηκε στη συνέχεια η ύφεση παρουσίασε ιδιαίτερη δυναμική.
Ετσι από την οριακή συρρίκνωση του -0,2% του 2008, φθάσαμε στο -3,2% το 2009, στο -3,5% το 2010 και στο -6,8% το 2011.
Στοιχεία που να επιβεβαιώνουν η όχι την αποτελεσματικότητα των δαπανών αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν.
Εκείνο που υπάρχει είναι μία πρόσφατη μελέτη του 2009, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής πολιτικής, δηλαδή η συμβολή της στην ανάκαμψη περιορίζεται σταδιακά για επίπεδα χρέους άνω του 60% του ΑΕΠ εξαιτίας του ότι καταναλωτές και επενδυτές προεξοφλούν με βεβαιότητα ότι η τρέχουσα δημοσιονομική επέκταση συνεπάγεται μελλοντική φορολογική επιβάρυνση, γεγονός που αποθαρρύνει καταναλωτικές ή επενδυτικές αποφάσεις.
Η ίδια μελέτη αναφέρει ότι για χρέος άνω του 100% του ΑΕΠ η δημοσιονομική πολιτική και επέκταση με όποιο τρόπο και εάν αυτή πραγματοποιείται καθίσταται τελείως αναποτελεσματική.
Με δεδομένο ότι η χώρα μας βρίσκεται με χρέος άνω του 100%, τότε ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του.
Αρα η δημοσιονομική πολιτική (επεκτατική ή συστολική) δεν επιτυγχάνει πάντοτε τους στόχους της, ούτε δημιουργεί τις αναγκαίες συνθήκες που οι σχεδιαστές της προσδοκούν.
Οπότε το μέγιστο κάθε δημοσιονομικής δράσης είναι αφενός το υπόβαθρό της και αφετέρου οι όσο το δυνατόν μικρότερες βραχυχρόνιες συνέπειες.
Εχει υπολογίσει και πλέον αναγνωρίσει από όλους ότι η σύνθεση των δημοσιονομικών μέτρων έχει ιδιαίτερα μεγάλη σημασία για το είδος των επιδράσεων που θα επέλθουν.
Για παράδειγμα μία προσαρμογή που βασίζεται στη μείωση των πρωτογενών δαπανών έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι διατηρήσιμη και να έχει περιορισμένες βραχυχρόνιες συνέπειες από μία προσαρμογή που βασίζεται στην αύξηση των φόρων και στη μείωση των δημοσίων επενδύσεων.
Η δεύτερη είναι εύκολα ανατρέψιμη και κυρίως πυροδότης βαθύτερης ύφεσης.
Το παράδειγμα της χώρας μας κατά την τελευταία διετία αποδεικνύει σε μέγιστο βαθμό το παραπάνω συμπέρασμα.


Σαράντος Λέκκας, οικονομολόγος

 

Πηγή:kerdos.gr